Nöbetçi Eczaneler
Bağırsaklarda yaşanacak en ufak bir problem, günlük rutini olumsuz yönde etkilemektedir. Özel Kızıltepe İpekyolu Hastanesi Dâhiliye Uzmanı Dr. Haydar Boynukara, toplumda her 5 kişiden 1’inde İrritabl Bağırsak Hastalığının (İBH) görüldüğünü söyledi.
İrritabl Bağırsak Hastalığı (IBH), kalın bağırsağı etkileyen yaygın bir hastalıktır. Özel Kızıltepe İpekyolu Hastanesi Dâhiliye Uzmanı Dr. Haydar Boynukara, bağırsak sendromu nedir, belirtileri nelerdir ve huzursuz bağırsak sendromu için ne gibi önlemler alınmalıdır? gibi merak edilen birçok soruya cevap verdi.
Uzm. Dr. Boynukara, “Çeşitli isimlerle anılan bağırsak hastalığı sosyal hayatı da olumsuz etkileyen, hastanın yaşam kalitesini ciddi derecede etkileyen ve günlük hayatı kâbusa çeviren bir halk sağlığı sorunudur. Halk sağlığı sorunudur, çünkü İBH, toplumda yaklaşık 5 kişiden 1’inde görülmektedir. Genç erişkinlerde ve kadınlarda daha sıktır” dedi.
İBH nasıl teşhis edilir?
Boynukara, “En az 3 ay önce başlayan karında şişkinlik, ağrı, aşırı gaz, kabızlık veya ishal atakları gibi yakınmalarınız varsa İBH hastası olabilirsiniz. Esas belirtiler karın ağrısı ve dışkılama değişiklikleridir. Ağrı genellikle gelip gidici tarzdadır. Dışkılama ve gaz çıkarma sonrası ağrı genellikle hafifler. İshal ve/veya kabızlık periyotları görülebilir. İBH, kabızlık ile seyreden, ishal ile seyreden ve karışık tip(bazen ishal bazen kabızlık) olarak 3 gruba ayrılır. Teşhis koymak için öncelikle bir doktorla ayrıntılı bir görüşme yapmanız gerekir. Çünkü İBH bağırsağın fonksiyonel bir hastalığı olduğundan yapısal veya laboratuvar testleriyle saptanan bir bozukluk değildir. Teşhis hastanın şikâyetlerine dayanarak ve aynı şikâyetleri yapabilecek diğer hastalıklar dışlandıktan sonra koyulabilir. Alarm bulguları olan kansızlık, istemsiz kilo kaybı, makattan kanama veya kanlı ishal, iltihabi barsak hastalığı, çölyak hastalığı ve ailede bağırsak kanseri varlığı durumunda hastanın incelenmesi gerekir. Alarm bulgularının varlığı sadece hastanın incelenmesi gerektiğini gösterir, ‘kanser vardır’ anlamı taşımaz. Ancak bu hastalarda endoskopi ve kolonoskopi gibi ileri incelemeler gerekebilir. Hastalar çoğu zaman endoskopi ve kolonoskopi yaptırma konusunda olumsuz düşüncelere sahiptir, ancak birçok merkezde artık anestezi altında yapıldığından hastalar herhangi bir zahmet çekmemektedir. Kolonoskopi veya barsak filmi sadece diğer hastalıkları dışlar, kesinlikle İBH tanısı koydurmaz. 40 yaş üstü herkeste dışkıda gizli kan aranması testi yaptırılması gereken bir kontrol muayenesidir” diye konuştu.
İBH hastaları nelere dikkat etmeliler?
Boynukara, dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıraladı:
“Stresten uzak durun. Kişinin psikolojik durumu ile çok yakından ilişkisi vardır. Ciddi psikolojik sorunları olan hastalar bir psikoterapiste danışmalıdır. Şikâyetlerinizi artıran gıdalardan uzak durun. Gazlı içecekler, çay, kahve, salça içeren gıdalar, meyveler, çok soğuk ve sıcak yiyecek ve içecekler, acılı başta olmak üzere her türlü baharat, soğan, sarımsak, fazla yağlı gıdalar ve kızartmalar… Burada unutulmaması gereken başkasının şikâyetini artıran bir gıda sizin şikâyetinizi artırmayabilir, bu yüzden size iyi gelmeyen gıdaya sizin karar vermeniz en doğru olanıdır. Yedikten sonra şikâyetlerinizi artıran gıdayı bir daha ya hiç yemeyin ya da miktarını azaltın. Bir defada aşırı yemek yerine azar, sık sık yemek yiyin. Yavaş yiyin, yemekten tam doymadan kalkın. Az miktardaki gıdanın sindirimi her zaman daha kolaydır. Sigara ve alkol kullanmayı bırakın. Sigara ve alkol şikâyetlerinizi artırır. Tek başınıza bırakamıyorsanız doktorunuzdan destek alabilirsiniz. Uykusuz kalmayın, yeterli uyku uyuyun. Yeterli miktarda sıvı tüketin. Gereksiz antibiyotik tüketiminden kaçının. Doktorunuzun önerisi olmadan kesinlikle antibiyotik kullanmayın. Düzenli egzersiz yapın. Tuvalet ihtiyacı hissettiğinizde ertelemeyin. Akşam yemeğini uyumadan en az 3 saat önce ve hafif gıdalarla yapın.”
“Tedavi etmek gerekir”
“Önlemler yetersiz ise tedavi etmek gerekir” diyen Boynukara, “İBH tanısı almış kişilerde temel yakınmaya göre tedavisinde spazm çözücüler, gaz giderici ilaçlar, antidepresan ilaçlar ve probiyotikler kullanılmaktadır. Yeterli etkinin olabilmesi için bu hastaların en az 1 ay ilaç kullanmaları önerilmektedir. İBS kronik bir hastalık olduğundan hastaların şikâyetleri tekrarlarsa ilaç tekrar kullanabilirler.” diye konuştu.